Op 5 juli 2011 is er weer een ontruimingsronde geweest van kraakpanden in Amsterdam, onder andere de ontruiming van kraakpand Schijnheilig stond op het programma. Het Parool melde dat bij deze ontruimingen ongeveer 150 personen zijn aangehouden. Voor het CDA was het aanleiding om de burgemeester een aantal vragen te stellen. De antwoorden roepen een aantal discussiepunten op.
Doorbelasting kosten
Zo vroeg het CDA zich af hoe het zit met de kosten. De burgemeester kan en wil de kosten niet inzichtelijk maken. Interessanter echter is de vraag over het doorbelasten van de gemaakte kosten aan de veroorzakers ervan. De burgemeester ziet hier geen mogelijkheden toe. Dit terwijl de burgemeester eerder wel stelde kosten gemaakt door diensten voor bijvoorbeeld coma-zuipers te willen verhalen. Ook evenementenorganisatoren worden aangesproken op inzet van politie. Dat is het goedwillende deel van de natie. Maar mensen die willens en wetens zich buiten de wet plaatsen, rotzooi trappen waar de politie met extra inzet moeten worden ingezet ontspringen de dans. Dat is een lastig vol te houden verhaal. Onderzoek om in dit geval overbodige meerkosten te verhalen op de veroorzakers ervan is de moeite waard.
Verhalen schade
Duidelijk uit de antwoorden van de burgemeester wordt dat er schade is aangericht aan de panden. De eigenaar kan de schade civielrechterlijk proberen te verhalen. Maar, zo merkt de burgemeester terecht op, dat is een lastige – zo niet kansloze – zaak. Kortom, de eigenaar blijft met de schade zitten. Bij kraakacties die nu nog plaats vinden, wordt niet direct tot ontruiming over gegaan als daar geen dringende reden toe is. Dat betekent dat krakers extra tijd hebben om panden te barricaderen. Om schade voor eigenaren te beperken is het zinvol om bij een kraakactie altijd direct tot ontruiming over te gaan. Of de gemeente moet zich een grotere rol toe-eigenen in het verhalen van kosten.
Individu versus collectief
Tot slot wordt opgemerkt dat het lastig is te bewijzen wie van de krakers precies de schade heeft aangericht. In dit geval zou collectieve aansprakelijkheid een oplossing kunnen bieden.
Uit de antwoorden van de burgemeester wordt duidelijk dat bij kraakacties en ontruimingen de eigenaar van het pand er vooral alleen voor staat en dat de maatschappij met kosten wordt opgezadeld omdat een klein deel van de samenleving zich niet wenst te houden aan de democratisch afgesproken spelregels. Kortom, de eigenaar en de belastingbetaler betalen voor het chagrijn van de krakers en hun onwil “onze wetten ook hun wetten te laten zijn”.
Frank van Dalen
Raadslid VVD Amsterdam